Przemiana wsi w miasto – to temat tegorocznej edycji Grolsch ArtBoom Festivalu, która jesienią zamieni ulice miasta w scenę sztuki współczesnej. Festiwal, który rozpocznie się 25 września, skupi się na obecności wsi w mieście, a także wpływu miasta na rzeczywistość życia na wsi. Działania festiwalowe będą odbywały się w całym mieście a sam Festiwal, którego organizatorem jest Krakowskie Biuro Festiwalowe, potrwa do 9 października.
Tegoroczna edycja Festiwalu, skupiająca się na przemianie wsi w miasto, nie będzie ograniczała się do jednej dzielnicy tak jak to było w czasie poprzednich edycji, kiedy skupialiśmy się na pobudzaniu tkanki miasta w przestrzeni Podgórza czy Nowej Huty. W tym roku festiwalowe projekty będą pojawiać się nie tylko w centrum miasta, ale również w Bronowicach, Woli Justowskiej czy na Salwatorze – mówi Izabela Helbin Dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego. Poza projektami powstającymi na terenie miasta przygotowujemy bogaty program merytoryczny: panele dyskusyjne, debaty i spotkania z udziałem gości, które pozwolą spojrzeć na relację wieś-miasto z zupełnie nowej perspektywy.
Kolejny raz pojawia się w działaniach festiwalowych kontekst planu urbanistycznego Wielkiego Krakowa. Krakowa policentrycznego. Tym razem stosowana jest inna, podwójna perspektywa: miasta z perspektywy tworzących je i przyłączanych do niego wsi oraz wieś (a często jej wyobrażenie) postrzegana ze strony miasta. Organizatorzy zauważyli rodzaj podstawowego napięcia pomiędzy doświadczeniami, jakie niesie życie w mieście, a egzystencją wiejską. Miasto i funkcjonowanie w obrębie rozrastających się aglomeracji to przyszłość, podczas gdy realia wiejskie to teren, do którego ucieka myśl za czymś, co jest postrzegane jako atrybut przeszłości.
Przemiana wsi w miasto, temat tej edycji Festiwalu jest okazją do zweryfikowania wielu obiegowych opinii, zmierzenia się z toposem polskiej modernizacji, twierdzeniem, że siły modernizacyjne tkwią w tym co miejskie, czy innym, często reprodukowanym mitem, że chłopi, niewyedukowani i konformistyczni, niczego sami nie wywalczyli i nie wypracowali, w przeciwieństwie do światłych, kontestujących rzeczywistość inteligentów – mówi Małgorzata Gołębiewska dyrektor artystyczna Grolsch ArtBoom Festivalu.
Powierzchnia Krakowa przed I-szą wojną światową była sześciokrotnie mniejsza niż obecnie, rozwój terytorialny miasta nastąpił więc w oparciu o podmiejskie wsie, stąd pojawiają się – migracja do miasta, czy temat awansu społecznego – aspekty interesujące zaproszonych do udziału w Festiwalu artystów, kuratorów i badaczy. Kraków widziany ich oczami będzie miastem utopijnym, hybrydycznym, spolaryzowanym. Polaryzację przestrzenną miasta – napięcie miasto versus wieś, zaproszeni do udziału w festiwalu specjaliści: socjologowie, architekci, filozofowie i antropolodzy zbadają pod kątem wpływu na społeczno-przestrzenną segregację miasta.
Działania festiwalowe będą usytuowane między innymi na terenie Bronowic, dawnej podkrakowskiej wsi, przyłączonej do Krakowa w 1941 roku. Poruszamy się po terenie, który leży poza Alejami Trzech Wieszczów w stosunku do Rynku Głównego. Uwagę skupiamy na Błoniach, łące, dawnym gminnym pastwisku, graniczącym z rzeką Rudawą, które służyło do wypasania bydła, a obecnie pełni funkcję rekreacyjną. Interesują nas tereny Zwierzyńca z Wolą Justowską i Salwatorem, ale nie ograniczamy artystów w wyborze lokalizacji, dając swobodę w kwestii uzasadnionej obecności projektów w centrum miasta czy np. w Dębnikach. Bronowice, Rydlówka, zjawisko chłopomanii, znane z literatury, tradycji Wesela Wyspiańskiego, to temat sam w sobie. Dla nas istotna jest także współczesna recepcja wsi, niestereotypowa, co znajdzie wyraz w przygotowywanych przez zaproszonych kuratorów interwencjach, wystawach i esejach wizualnych.
Wiejskie pochodzenie 90 procent ludności Polski sprowokowało temat zniesienia pańszczyzny i roli chłopa w społeczeństwie, które znajdą odzwierciedlenie w przygotowywanych na festiwal projektach w postaci alternatywnych narracji, pomników, muzeów. Podejmowany będzie zarówno temat kapliczek miejskich zwanych latarniami umarłych, jak i zwierząt i ich obecności w mieście. W projektach zmagać się będziemy również ze zjawiskiem „rozlewania” się miast – hiperaktywnością deweloperów na granicach miast oraz problematyką ruchu slow food i DIY, będących synonimem powrotu do natury.
Projektom w przestrzeni miasta towarzyszyć będzie bogaty program merytoryczny: panele dyskusyjne z udziałem gości analizujących temat z perspektywy urbanistycznej, architektonicznej, krajobrazowej, estetycznej i aktywistycznej jak m.in. CHAŁUPA – KOSTKA – COTTAGE – debata o znikaniu Bronowic przygotowana przez Fundację Instytut Architektury oraz debata socjologiczna Wieś w mieście prowadzona przez Bognę Świątkowską.
Istotnym elementem programu Festiwalu jest konkurs Fresh Zone, dla młodych artystów, architektów, antropologów i miejskich aktywistów. Szczegóły konkursu podamy już wkrótce.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Grolsch ArtBoom Festival – to największe i najważniejsze wydarzenie prezentujące w Krakowie sztukę współczesną, zarówno polską, jak i zagraniczną. Spośród innych festiwali poświęconych sztuce wyróżnia go to, że dzieła przygotowane na festiwal są prezentowane w przestrzeni publicznej miasta, dzięki czemu może zobaczyć je każdy – nie tylko osoby związane ze środowiskiem sztuki. Dzieła wchodzą w interakcję z otoczeniem i pobudzają przechodniów do refleksji nad rzeczywistością. Co roku w czerwcu, w Krakowie swoje projekty prezentują najwybitniejsi i najciekawsi współcześni twórcy. Dotychczas byli wśród nich m.in. Jenny Holzer, David Černý, Pavel Büchler, Marcin Maciejowski, Pipilotti Rist, Joanna Rajkowska, Paweł Althamer, Mirosław Bałka, Grzegorz Sztwiertnia, Grupa Twożywo, Guy Ben-Ner, Robert Kuśmirowski i Grzegorz Drozd. Dyrektorem artystycznym festiwalu jest Małgorzata Gołębiewska, a organizuje go Krakowskie Biuro Festiwalowe. Więcej: www.artboomfestival.pl